5 dingen die jij kan doen voor het klimaat

Als ik weer eens verontrustende verhalen hoor over klimaatverandering, dan bekruipt mij een gevoel van onmacht. Want: wat kan ik daar als gewone burger nou aan doen? Nou, meer dan je denkt!

Onlangs zag ik de zoveelste documentaire over klimaatverandering, dit keer gemaakt door Leonardo di Caprio. Hij heet Before the Flood en hij is gratis via YouTube te bekijken. Het drukte mij nogmaals met de neus op de feiten dat het klimaat in rap tempo veranderd en dat er, alle klimaattoppen ten spijt, wat dat betreft nog weinig goed nieuws te melden is. Toch heb ik geen zin om als een kluizenaar te gaan leven om mijn carbon footprint zo klein mogelijk te maken. Maar ik wil ook niet moedeloos afwachten!

Daarom kwam ik tot deze vijf simpele handelingen die iedereen heel gemakkelijk in zijn / haar dagelijks leven kan opnemen. En nee, het kost je niks en je hoeft er (bijna) niks voor op te geven.

1 Minder vlees

Het produceren van voedsel kost veel grondstoffen (zoals kunstmest, brandstof voor landbouwvoertuigen, etc) en is goed voor meer dan een kwart van alle door mensen veroorzaakte uitstoot van broeikasgassen. Met stip op nummer één staat wat dat betreft het consumeren van vlees. Dat zorgt voor 14,5% van alle broeikasgassen. Dat lijkt misschien niet veel, maar dat is meer nog dan de uitstoot van alle vervoersmiddelen ter wereld bij elkaar! Van het mondiale landbouwareaal is 80% in gebruik voor de productie van veevoer en als grasland.

Is het dan beter om helemaal geen vlees te eten? Nou, het maakt nogal uit wat voor soort vlees je eet. Voor de productie van rundvlees is 14 keer zoveel landbouwgrond nodig dan voor kip en het zorgt voor 4,5 keer zoveel CO²-uitstoot. Dat komt door de uitstoot van broeikasgassen zoals methaan en lachgas wat ontstaat tijdens de spijsvertering van koeien en andere herkauwers. Wat waterverbruik betreft scoort rundvlees ook veruit het slechtste. Voor 100 gram rundvlees is maar liefst 1.500 liter water nodig! Voor kip is dat 340 liter.

Mijd rundvlees en kies vaker voor vegetarisch. Het is de simpelste manier om jouw CO2-uitstoot omlaag te brengen.

Veevoer bestaat in de meeste gevallen uit soja en dat wordt voornamelijk verbouwd in Zuid-Amerika. Om al die soja te produceren worden jaarlijks miljoenen hectaren bos en regenwoud gekapt. Alleen al in de Amazone gaat het om ruim 600.000 hectare per jaar! Als je dus iets wilt doen om jouw CO²-uitstoot te beperken, dan is minder vlees eten de gemakkelijkste manier. Bijkomend voordeel: zo houd je geld over om die keren dat je wél vlees eet, biologisch vlees te kopen.

Maar wacht even… Vleesvervangers bevatten toch ook soja? Dat klopt, maar het is veel efficiënter om zelf soja te eten dan om het te voeren aan vee en dat vervolgens te eten. Voor vleesvervangers is 5 keer minder soja nodig dan voor het maken van vlees en de gebruikte soja is vaak ook duurzamer verbouwd. Dat scheelt nogal.

2 Pak vaker de trein

Nummer twee wat betreft CO²-uitstoot is vervoer. Voor je dagelijkse reis van A naar B, is lopen of met de fiets natuurlijk de meest milieuvriendelijke optie. Voor langere afstanden is de trein een goed alternatief. Gemiddeld levert een treinreis 95% minder CO² op dan hetzelfde traject met de auto. Bovendien stapt de NS in 2017 volledig over op groene energie.Voor korte afstanden is de tram of metro een goed alternatief, maar die rijden natuurlijk niet overal.

Een eigen auto kost het hele jaar geld (aan benzine, onderhoud, verzekeringen en parkeergeld), ook als ‘ie stilstaat. Wie aan autodelen doet, bespaart honderden euro’s per jaar.

Als je met meer dan één persoon in de auto reist, dan scheelt dat ook een hoop. Sterker nog: dan ben je al gauw groener bezig dan als je de bus pakt. Koop je binnenkort een nieuwe auto, kies dan voor een hybride of (veel beter nog) een elektrische auto. Vanaf volgend jaar komen de eerste elektrische auto’s op de markt die een aantrekkelijke prijs (rond de €30.000) en een hoge actieradius combineren. Heb je niet zo vaak een auto nodig, denk dan eens aan het delen van een auto via bijvoorbeeld Snappcar Heerlen, Greenwheels of (alleen in Amsterdam) Car2Go.

Het zal je niet verbazen dat een reisje met het vliegtuig voor veruit de meeste vervuiling zorgt. Pak dan ook alleen het vliegtuig als het niet anders kan.

3 Kies voor groene stroom

Je dagelijkse energieverbruik staat wat milieudruk betreft op de derde plaats. Kies daarom altijd voor groene stroom. Dat kan bij een “normale” energieleverancier zoals Eneco, maar beter nog is om een leverancier te kiezen die gespecialiseerd is in groene energie zoals Greenchoice of Van de Bron. Die leveren de groenste energie direct van windmolens of zonnepanelen en geen grijze stroom die “vergroend” is door middel van certificaten. De grootste energieleveranciers zoals E.ON, Nuon en Essent zijn ook de grootste investeerders in vervuilende kolencentrales. Laat die dan ook vooral links liggen.

Echt groene stroom haal je bij daarin gespecialiseerde leveranciers. Laat de “grote jongens” daarom links liggen.

Als je niet zelf jouw energieleverancier kan kiezen, dan is letten op je stroomverbruik het enige wat je kunt doen. Een elektrische boiler, een elektrische kachel en een wasdroger behoren tot de meest energieverslindende huishoudelijke apparaten. Is jouw koelkast, wasmachine, vaatwasser of droger stuk? Dan is het duurzamer om hem te vervangen door een nieuwe, energiezuinige variant dan om hem te repareren.

4 Trek je aan wat je aantrekt

Misschien niet zo voor de hand liggend, maar de kledingindustrie is een enorme energieslurper. Wat uitstoot en landgebruik betreft, zijn wol en zijde echte grootverbruikers. Kijk je met name naar waterverbruik en het gebruik van pesticiden, dan is katoen de grootste boosdoener. Paradoxaal genoeg scoren synthetische stoffen zoals polyester en fleece het beste als het om opwarming van de aarde, water- en pesticideverbruik en landgebruik aankomt. Deze stoffen dragen wel weer het meeste bij aan de plastic soep.

Over het algemeen kan je stellen dat het goed is om zo lang mogelijk met je kleding te doen en niet te vaak nieuwe kleding te kopen. Wat helpt om je kleding langer mee te laten gaan is het wassen op 30 graden. Iets wat tegelijkertijd minder energie kost.

Naast de grote impact op het milieu, is de kledingindustrie meestal ook verantwoordelijk voor slechte arbeidsomstandigheden in Aziatische fabrieken.

Ben je toch toe aan andere kleding, kies dan vaker voor tweedehands of kleding van biologische grondstoffen Eerder stelde Jochem al een leuk lijstje van duurzame Amsterdamse kledingwinkels samen, maar gelukkig vind je dat soort winkels ook steeds meer in andere steden.

5 Stal je geld bij een duurzame bank

Nog veel meer invloed dan wij — als eenvoudige burgers — hebben, zijn het de grote investeerders zoals banken en pensioenfondsen die van groot belang zijn bij een duurzame toekomst. Haal je geld daarom weg bij sjoemelbanken zoals ING of ABNAmro en stap over naar een groene bank. De “reguliere” banken investeren namelijk massaal in grijze energie, milieubelastende sectoren zoals de visserij en natuurlijk bonussen.

Put your money where your mouth is en stal je geld bij een duurzame bank.

Triodos Bank en de ASN Bank zijn de duurzaamste banken van Nederland. Dat overstappen heel makkelijk is, zette Maaike al eerder voor je op een rijtje. Bedenk: banken, verzekeraars en pensioenfondsen zijn instanties die met hun enorme vermogen heel veel invloed uitoefenen op het bedrijfsleven en de politiek. Een simpele handeling als je geld verhuizen naar een andere bank, maakt daarom echt een verschil!

Zelf vergelijken en eenvoudig overstappen? Kijk op de Eerlijke Bankwijzer.